Pierwszą bibliotekę publiczną założono w Żychlinie w 1938 roku. Wkrótce jednak wybuchła wojna i placówka nie zdołała rozwinąć szerszej działalności. Z całą pewnością na terenie miasta istniały już znacznie wcześniej księgozbiory prywatne, które jednak służyły tylko dość wąskiej grupie osób. Wiadomo, że jeszcze prze I wojną światową utworzono tutaj skromną bibliotekę Polskiej Macierzy Szkolnej, zaś później także przy pensji żeńskiej i męskiej, Zakładów elektromechanicznych Rohn – Zieliński, cukrowni „Dobrzelin” oraz Towarzystwie Kursów Wieczorowych. Część książek z sygnaturami tych placówek znalazła się później w zbiorach biblioteki miejskiej.

Po wojnie bibliotekę publiczną otworzono w Żychlinie już w maju 1945 roku. Reaktywowana została z inicjatywy przewodniczącego MRN Bronisława Kustosika i burmistrza miasta Stefana Worobika, który z resztą przekazał placówce około 120 książek. W tym czasie nie brakowało ofiarodawców. Do biblioteki trafiły książki z najróżniejszymi pieczęciami, zarówno placówek publicznych, jak też księgozbiorów prywatnych. W momencie otwarcia jej zbiory składały się zaledwie z 300 wolumitów. Czytelników było 121, zaś siedzibę stanowiły dwa skromne pokoiki w domu willowym przy ulicy czn1947 roku.

Wkrótce okazało się, że dotychczasowy lokal biblioteki nie zaspokaja potrzeb. Rosła nieustannie liczba czytelników, poszerzał się księgozbiór. W 1948 roku przeznaczono na siedzibę placówki duże, jak na tamten czas, liczące bowiem 70 m kw. pomieszczenie na piętrze kina „Lech” przy ulicy Barlickiego 4 . Tam mieściła się biblioteka przez ponad trzydzieści lat. Do 1964 roku kierowała nią Helena Maciejewska, po której placówkę objęła Janina Dałek. Od 1978 roku kierowniczką biblioteki miejskiej w Żychlinie jest Maria Łukasiak.

O ciągłym rozwoju biblioteki świadczy wzrost liczby czytelników, woluminów oraz wypożyczeni. O ile w 1950 roku było 3057 książek i 558 czytelników to w 1970 roku już 10.570 książek i 558 czytelników.

Szczególnie szybki rozwój placówki miał miejsce po utworzeniu województwa płockiego. W 1980 roku księgozbiór liczył 21.472 pozycje, natomiast liczba czytelników przekroczyła 2 tysiące osób. Na koniec 1984 roku biblioteka miała 30 tysięcy książek, 2700 czytelników i około 80 tysięcy wypożyczeń, stając się największą placówką biblioteczną w mieście oraz jednym z głównych ośrodków życia kulturalnego Żychlina.

Dokładnie w dniu 3 maja 1979 roku przekazano Miejskiej Bibliotece Publicznej w Żychlinie nową siedzibę. Placówka otrzymała obszerny, samodzielny budynek w centrum miasta, przy ulicy Narutowicza 26. Poprzednio w budynku tym mieściła się apteka. Kosztem znacznych środków, finansowych i rzeczowych, przy dużym zaangażowaniu społecznym, zwłaszcza młodzieży szkolnej, kamieniczka została gruntownie wyremontowana i przystosowana do wymagań bibliotecznych. Łączna jej powierzchnia liczy około 300 m kw. czyli jest czterokrotnie większa od poprzedniej siedziby. Placówka posiada wypożyczalnie dla dorosłych, czytelnię z księgozbiorem podręcznym liczącym około 6 tysięcy tomów, oddział dla dzieci i młodzieży, salę katalogową, w której można urządzać kameralne koncerty, a także niezbędne zaplecze administracyjno – gospodarcze. Wszystkie pomieszczenia wyposażone zostały w odpowiedni sprzęt: nowoczesne regały, wygodne stoliki, aparaturę audio – wizualną, zaś salka koncertowa w stylowe meble z Henrykowa

W otwarciu biblioteki, będącym wojewódzką inauguracją dorocznych Dni Kultury, Oświaty, Książki i Prasy wzięli udział m.in. sekretarz KW PZPR – Krystyna Błaszczyńska i dyrektor WBP w Płocku – Jan Marciniak. Obecne były miejscowe władze polityczno – administracyjne oraz licznie zebrani mieszkańcy.

Miejska Biblioteka Publiczna w Żychlinie jest obecnie jedną z najlepiej urządzonych i prowadzonych placówek tego typu w województwie płockim. Od kilku lat jej księgozbiór zwiększa się przeciętnie w ciągu roku o 2 tysiące tomów. Okazało się, że już wkrótce nowy lokal może okazać się zbyt ciasny dla nieustannie rosnących zbiorów. Dla obsługi licznej rzeszy czytelników należało zwiększyć liczbę pracowników etatowych biblioteki. Aktualnie ( 1985), oprócz kierownika placówki Marii Łukasiak, zatrudnione są równiż bibliotekarki – Krystyna Zielińska, Wacława Kolczyńska, Elżbieta Łysio, Teresa Siermińska oraz pracownice obsługi Wacława Ciechomska i Sabina Tarka.

Obok Zakładowego Domu Kultury ZWMEiT „Emit”, biblioteka miejska jest najważniejszą placówką kulturalną Żychlina. Dysponując odpowiednim i dobrze wyposażonym lokalem prowadzi szeroką działalność upowszechnieniową. Poprzez stosowanie różnorodnych form pracy czynnie uczestniczy w życiu społecznym miasta i pobliskiej okolicy. Do najpopularniejszych imprez należą z ludźmi kultury, głównie twórcami.

W ciągu ostatnich kilku lat gośćmi biblioteki w Żychlinie było blisko trzydziestu pisarzy i ponad sześćdziesięciu znanych aktorów. Szczególnie mocno utkwiły w pamięci publicznośći wieczory autorskie z Edmundem Niziurskim, Jerzym Grzymkowski, Barbarę Wachowicz, Nikosiem Chadzianikolau, Grzegorzem Jaszuńskim, Michałem Rusinkiem i Tadeuszem mocarskim. W przeszłości odwiedzali swych czytelników w Żychlinie Władysław Broniewski, Gustaw Morcinek oraz Tadeusz Łopalewski.

Dużą popularnością cieszą się także spotkania z aktorami gromadzące każdorazowo po kilkadziesiąt osób. Wśród licznej plejady artystów występujących w salce koncertowej biblioteki wymienić trzeba: Daniela Olbrychskiego, Barbarę Kraftównę, Andrzeja Kopiczyńskiego, Daniela i Macieja Damęckich, Wieńczysława Glińskiego, Polę Raksę, Ryszardę Hanin, Igora Śmiałkowskiego, Annę Nehrbecką, Henryka Machalicę, Aleksandra Zawieruszankę, Huberta Antoszewskeigo i innych.

Przeciętnie w ciągu roku placówka organizuje około 50 imprez – spotkań, wystaw, konertów, odczytów, prelekcji, dyskusji. Publiczność złożona jest głównie ze stałych bywalców, zwłaszcza młodzieży szkolnej oraz grupy członków Klubu Seniora. Przy placówce działa Koło Przyjaciół Biblioteki skupiające 25 osób.

Biblioteka współpracuje ze wszystkimi szkołami podstawowymi Żychlina oraz średnimi – Liceum Ogólnokształcącym i Zespołem Szkół Zawodowych. W okresie letnim organizowane są imprezy dla dzieci i młodzieży spędzającej wakacje w mieście.

Placówka posiada cztery punkty biblioteczne, w tym trzy mieszczące się w przedszkolach.